Mapa - Szarkowszczyzna (Sharkawshchyna)

Szarkowszczyzna (biał. Шаркаўшчына) – osiedle typu miejskiego na Białorusi, stolica rejonu szarkowszczyńskiego obwodu witebskiego, 175 km od Witebska; 6537 mieszkańców (2015).

Prywatne miasto szlacheckie położone było w końcu XVIII wieku w powiecie brasławskim województwa wileńskiego.

W przeszłości Szarkowszczyzna stanowiła centrum dóbr, które król Aleksander Jagiellończyk nadał w 1503 roku rodowi Despot-Zenowiczów. Kolejnymi właścicielami byli Sapiehowie. Od 1753 roku własność Łopacińskich z linii wojewódzkiej: Mikołaja Tadeusza do 1770 roku, a następnie z jej odnogi szarkowskiej Jana Nikodema do 1810 roku. Jan Nikodem Łopaciński wybudował tu rezydencję, jedną z najokazalszych w powiecie brasławskim, na którą składał się piętrowy pałac, kaplica, oranżeria i cieplarnie. W 1802 roku nastąpiła parcelacja majątku, który podzielono na szereg niedużych dworów i folwarków. Przy Janie Nikodemie pozostał tylko główny ośrodek w Szarkowszczyźnie, który odziedziczył po nim syn Tomasz Franciszek Łopaciński, wicemarszałek dziśnieński. Ten zaś w 1814 roku sprzedał majątek Boguckim.

W XIX w. Szarkowszczyna przekształciła się w dwa leżące obok siebie, lecz oddzielne miasteczka: Szarkowszczynę Starą należącą do Boguckich oraz znacznie większą od niej Szarkowszczynę Nową, własność Fiedorowczów, która rozwinęła się na obu brzegach Dzisny na terenie innych pobliskich folwarków. Taki stan przetrwał do okresu międzywojennego, kiedy obie części połączono w miasteczko gminne Szarkowszczynę, a nazwę Stara Szarkowszczyna zachował tylko niewielki folwark. Po traktacie ryskim w 1921 roku Szarkowszczyzna leżała na terenie II Rzeczypospolitej.

Znajdował się tu urząd pocztowy, który obsługiwał znaczną cześć gminy Szarkowszczyzna.

W latach dwudziestych i trzydziestych Szarkowszczyna stanowiła dla okolicznych wsi ośrodek kulturalno-oświatowy, administracyjny (siedziba wiejskiej gminy Szarkowszczyzna), handlowy i komunikacyjny (zbudowano już kolej z Drui do Woropajewa – połączenie z Wilnem). Zabudowa miasta była w większości drewniana. W konsekwencji postanowień Paktu Ribbentrop-Mołotow od jesieni 1939 roku miejscowość była okupowana przez ZSRR, a od lata 1941 roku okupowana przez III Rzeszę Niemiecką. W 1943 roku na konferencji w Teheranie zatwierdzono, że terytoria te znajdą się w składzie ZSRR. Od 1991 roku na terenie Republiki Białoruś.

Obecnie Szarkowszczyna uzyskała status osiedla typu miejskiego i centrum administracyjnego rejonu. Miasteczko rozbudowało się po obu stronach Dzisny.